ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ  “Ελληνισμός της Ανατολής: Πόντος, Μικρασία, Θράκη…”

Μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου, στο  πλαίσιο των μαθημάτων της Ιστορίας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, πήραν μέρος και διακρίθηκαν στον 8ο διεθνή  διαγωνισμό “Ελληνισμός της Ανατολής: Πόντος, Μικρασία, Θράκη…” που διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, το Υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) και το Τμήμα Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. με την υποστήριξη της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του Α.Π.Θ. και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών. Οι μαθητές μας πήραν το 3ο Βραβείο στην κατηγορία των Γυμνασίων για το διήγημα  “Σκίτσα μέσα στο μπαούλο”.

Σκίτσα μέσα στο μπαούλο

 

    

 

 

Είναι ξημερώματα. Προσπαθώ να κλείσω τα μάτια μου αλλά δεν τα καταφέρνω. Φευγαλέες σκέψεις τριγυρίζουν στο μυαλό μου μέσα στο σκοτάδι του δωματίου. Αναμνήσεις από τα παλιά, γνώριμες εικόνες που περνούν σαν ταινία από τα  κουρασμένα μάτια μου, δε με αφήνουν να αφεθώ σε έναν ήρεμο ύπνο. Τα συναισθήματα ανάμεικτα. Μοναξιά, χαρά, πόνος, θλίψη, νοσταλγία…. Γεράματα…. Σηκώνομαι, ανοίγω το φως και προσπαθώ να φτάσω το μπαουλάκι που είναι  πάντα  δίπλα στο κομοδίνο μου, αχώριστος σύντροφός μου. Το ανοίγω και είναι μέσα όλη μου η ζωή… Γεμάτο με σκίτσα. Σκίτσα που ζωγράφισα για να θυμάμαι… Να θυμάμαι…. Να μην ξεχάσω ποτέ τα κομμάτια του παζλ της ζωής μου, της παιδικής μου ηλικίας στον Πόντο, στην πόλη μου την Τραπεζούντα, του βίαιου ξεριζωμού μας, του ερχομού μας στην Ελλάδα. Πιάνω στο χέρια μου ένα σκίτσο….

 

 Είναι η οικογένειά μου. Πρώτη και καλύτερη η γιαγιά μου, από τη μεριά του  πατέρα μου. Τη θυμάμαι ως μια γυναίκα δυναμική, αλλά ταυτόχρονα σεμνή και σοβαρή, που στάθηκε όρθια όταν πολλά πράγματα στη ζωή της άρχισαν να καταρρέουν. Ακόμα και μετά την απώλεια του άντρα της αλλά και  ενός παιδιού της από την επιδημία της χολέρας από την οποία υπέφερε η Τραπεζούντα για 3 χρόνια από το 1892  ως το 1894, η γιαγιά μου  συνέχισε να είναι το στήριγμα της οικογένειάς της και να δίνει κουράγιο στους υπόλοιπους. Παραδίπλα της στέκεται η μητέρα μου. Δεν ήταν μόνο όμορφη εξωτερικά αλλά ήταν μια γυναίκα ήσυχη και υπομονετική. Μέλημά της ήταν να ικανοποιεί και να ευχαριστεί τον άντρα της αλλά και να μεγαλώσει σωστά τα παιδιά της. Προσπαθούσε να είναι πιστή στα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου της και ακόμα και τώρα θυμάμαι τον τρόπο που ντυνόταν, ιδίως στις κοινωνικές εκδηλώσεις, με την τάπλα στο κεφάλι της, στολισμένη με φλουριά. Μέχρι και η γιαγιά ήταν ευχαριστημένη με τη νύφη της,  καθώς τη θεωρούσε σεμνή και τίμια. Γιατί πολλές φορές η γιαγιά έλεγε σε μένα και στην αδελφή μου ότι υπήρχαν και γυναίκες φλύαρες και γλωσσούδες, που τους άρεσε να σκαλίζουν τα ξένα μυστικά. Συνήθιζε να λέει για κάποιες γειτόνισσες: «Ο Θεόν να γλιτών’ με ας’ σο στόμαν ατούν» (Ο Θεός να με γλιτώνει από το στόμα τους). Δε θα ξεχάσω, επίσης, ότι αποκαλούσε μια γειτόνισσα “κατακέφαλος”, γιατί τη θεωρούσε ξεροκέφαλη, υποκρίτρια και σιγανοπαπαδιά, που πάντα είχε κατεβασμένο το κεφάλι αλλά η πονηριά δεν της έλειπε!

 

 Και να τη η μορφή του πατέρα μου! Αμέσως η σκέψη μου πηγαίνει στο ρολογάδικο που είχε στην παραλία της Τραπεζούντας. Καθόμουν και τον θαύμαζα όταν χόρευε στις γιορτές τους ποντιακούς χορούς. Λεβέντης σκέτος. Ψηλός, μελαχρινός. Άντρας δουλευταράς, εύθυμος και χωρατατζής! Του άρεσε πολύ να λέει ιστορίες και ανέκδοτα. Επειδή έτρωγα σαν τρελός τα φασόλια με το μαύρο λάχανο, ο πατέρας μου πάντα μου έλεγε αυτό το ανέκδοτο για να με κοροϊδέψει:  «Ο Βασίλης τα φασούλε πολλά εγάπανε. Έναν ημέραν η μάναν’ατ έβρασεν φασούλε και όταν είδεν ο Βασίλτς την τεντσερέν γωμάτον, άλλο χορτασμόν κ’ είχεν, έφαεν κι έφαεν άλλο κι’ παίρνε να κουνίουντουν, ερούξεν αφκά κι εμούγκριζεν άμον το μουσκάρ, που έβοσκεν απές σο τριφύλ και θα εσπάνε η κοιλίαχ’τε. Η μάναν’ατ αμάν εκούξεν τι γειτονάδες και λέει τας ο Βασίλτς ντο έπαθεν και αμάν ολ’μαζί πέρνα’τον και πάνε σον ποπάν τη χωρί, να δεβάζ’ατόν. Ο ποπάς ρωτά το Βασίλ: ντο έπαθες; Και εκείνος λέει: να, ποπά έφαγα πολλά φασούλε και επρέστα. Καλά λέει ο ποπάς, του Κυρίου δεηθώμεν Κύριε ελέησον, Βασιλείου του φασουλίου, σπάσον και τσάκλισον! Αφορισμένε, ατόσα φασούλε ντο εθέλνες και ετρώσ’ατά;»

Και όλοι γελούσαμε.

 

 Θυμάμαι να καθόμαστε τα βράδια δίπλα στη σόμπα περιμένοντας πώς και πώς τη μητέρα να βγάλει τα λαβάσιε, τα αγαπημένα μου ζυμαράκια, τα ωτία ή  τον τανωμένο σουρβά. Και τη γιαγιά μου να λέει σε μένα και στην αδελφή μου παραμύθια. Το αγαπημένο της αδελφής μου ήταν “Η Έλενα και ο χαμαιλετάρτς” (Η Έλενα και ο μυλωνάς). Μάλιστα, η γιαγιά μου στο τέλος της έδινε την ευχή να ζήσει καλά, να είναι νοικοκυρά και να έχει υπομονή, σεβασμό και καλούς τρόπους.

 

 Να και το σκίτσο με τον κουκαρά! Το χειρότερό μου ήταν η νηστεία! Όταν πλησίαζαν τα Χριστούγεννα - στα μέρη μας τα έλεγαν «Τη Χριστού»- και κυρίως πριν το Πάσχα, μάς τρομοκρατούσε η μάνα μας λέγοντας πως θα μας φάει ο “κουκαράς”! Ήταν το σκιάχτρο που έφτιαχνε η ίδια από κρεμμύδι και το κρεμούσε από το ταβάνι. Όταν το φυσούσε κρυφά και αυτό κουνιόταν, ήταν το απόλυτο φόβητρο για εμάς. Κάθε φορά που σκεφτόμουν να φάω κάτι, ένιωθα πως με κοιτάζει! Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους τελικά που κρατούσαμε νηστεία. Του κάρφωνε και εφτά φτερά κότας τα οποία ένα ένα τα αφαιρούσε με το τελείωμα της κάθε βδομάδας της Νηστείας.

 

 Τα Χριστούγεννα είχαν ιδιαίτερη σημασία για τον πατέρα μου, γιατί ο δικός του πατέρας, όταν ζούσε, δούλευε αλλού ως κτίστης και οι περισσότεροι, οι “ξενητάρ” όπως τους έλεγαν, τις μέρες αυτές των Χριστουγέννων επέστρεφαν για να δουν τις οικογένειές τους. Αλλά κι εμείς τα παιδιά τα περιμέναμε με ανυπομονησία, γιατί την Παραμονή έκλειναν τα σχολεία και ξεκινούσαν οι διακοπές μας! Από βραδύς γυρνούσαμε τα σπίτια και τραγουδούσαμε το «Καλήν εσπέραν άρχοντες» και μόλις πλησίαζαν τα μεσάνυχτα ξεκινούσαν να χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών χαρμόσυνα και οι μανάδες άρχιζαν να φωνάζουν: «Ε, σκωθέστε, εντώκαν τα καμπάνας». Με ενθουσιασμό εμείς τα παιδιά φορούσαμε τα γιορτινά μας ρούχα και φτάναμε στην εκκλησία που ήταν γεμάτη από κόσμο. Κάποιες φορές μαζευόμασταν εμείς τα παιδιά στην πίσω αυλή και παίζαμε. Αυτό που θυμάμαι  με νοσταλγία δεν είναι μόνο το αχνιστό και μυρωδάτο φαγητό που μας περίμενε στο σπίτι να φάμε όλοι μαζί ως οικογένεια, αλλά και οι επισκέψεις την άλλη μέρα το πρωί που κάναμε σε γειτονικά και συγγενικά σπίτια φωνάζοντας “Χριστός ετέχθη!”  παίρνοντας την απάντηση “Αληθώς ετέχθη”. Και η μάνα μας δε σταματούσε να φτιάχνει τα νόστιμα γλυκά της.

 

 Πιάνω ένα άλλο σκίτσο. Είναι η Τραπεζούντα, η πόλη των πρώτων παιδικών μου χρόνων, έτσι όπως τη θυμάμαι. Όλοι έλεγαν ότι ήταν η πιο όμορφη πόλη του Πόντου. Είναι χαραγμένο στη μνήμη μου το λιμάνι της όπου συνήθιζα να κάνω βόλτες όταν ο πατέρας μου με έπαιρνε μαζί του στο ρολογάδικο. Δε θα ξεχάσω ποτέ τη γεύση του ψαριού όταν πηγαίναμε στη διπλανή ταβέρνα και καθόμασταν με τους φίλους του ακούγοντας ιστορίες από τα νιάτα τους. Θυμάμαι και τον Σταυρό που έριχναν τα Θεοφάνεια. Ακόμη κι όταν ο καιρός ήταν εναντίον τους, οι νέοι που αγωνίζονταν για το ποιος θα τον πιάσει δεν πτοούνταν. Ο καθένας και από άλλη ενορία, βρισκόντουσαν όλοι από νωρίς σχεδόν γυμνοί στο λιμάνι, χωρίς να τους νοιάζει το χιόνι ή ο δυνατός αέρας. Θυμάμαι και το σχολείο μου, το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Ήταν από τα πιο μεγάλα κτίρια της πόλης μας, πάνω σε ένα βράχο κοιτάζοντας το λιμάνι. Τριώροφο, με Δημοτικό και Γυμνάσιο, δύο γυμναστήρια, με τραπεζαρία για τους μαθητές και αίθουσες ωδικής. Το όνειρό μου ήταν να γίνω δάσκαλος και το Φροντιστήριο ήταν η μοναδική επιλογή για όποιον ήθελε να γίνει δάσκαλος. Δε μου φεύγουν από το μυαλό και οι εικόνες από τα στενά δρομάκια της πόλης και από την αγορά που ήταν γεμάτη με προϊόντα, ενώ περνώντας από εκεί άκουγες τις φωνές των εμπόρων να  ανακατεύονται με τον ήχο από τις καμπάνες των εκκλησιών και τις μελωδίες των παραδοσιακών οργάνων.

 

               Να και το σκίτσο για να μου θυμίζει το αξέχαστο καλοκαίρι των παιδικών μου χρόνων. Το 1912. Στα παρχάρια, στο Τσάμπασιν. Ένας θείος μου, που ζούσε στην Κερασούντα με την οικογένειά του  και ήταν έμπορος, παραθέριζε εκεί και μας κάλεσε να πάμε με τη μητέρα μου και την αδελφή  μου. Την επόμενη χρονιά κάηκε. Από τότε τον θείο μου δεν τον ξαναείδαμε ούτε και την οικογένειά του. Είχαμε ακούσει ότι τον επιστράτευσαν οι Τούρκοι όταν άρχισε ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος αλλά άκουγα τον πατέρα μου που έλεγε ότι τον έστειλαν στα «αμελέ ταμπουρού». Τότε οι άντρες 20-45 ετών επιστρατεύτηκαν τάχα με σκοπό τη συμμετοχή τους στον πόλεμο και μάλιστα η τουρκική ηγεσία δε δίστασε να εκδώσει ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία αυτοί που δε θα παρουσιάζονταν εντός 11 ημερών θα χαρακτηρίζονταν λιποτάκτες, θα συλλαμβάνονταν και θα δικάζονταν. Στην πραγματικότητα όμως οι άντρες αυτοί αποτελούσαν τα τάγματα εργασίας, τα “αμελέ ταμπουρού”, και σε απάνθρωπες συνθήκες δούλευαν για τη διάνοιξη δρόμων και σηράγγων, έχτιζαν γεφύρια, εργάζονταν αδιάκοπα σε λατομεία και ορυχεία, ακόμα και σε χωράφια. Οι περισσότεροι πέθαιναν από την εξάντληση και την ασιτεία και όσοι προσπαθούσαν να το σκάσουν έβρισκαν παραδειγματικό θάνατο. Ο γιος του θείου μου, που κατάφερε να δραπετεύσει, αρχικά κρυβόταν σε «ταβάν ταμπουρού», που ήταν κρυψώνες σε σοφίτες και υπόγεια ή σε κρυφές εντοιχισμένες ντουλάπες, και αργότερα μάθαμε πως πήγε με άλλους άντρες σε κρυψώνες στο βουνό. Κι όλα αυτά γιατί, ενώ ήταν μόλις 20 χρονών, δεν είχαν το «μεντέλι», δηλαδή τα λεφτά για να εξαγοράσουν τη θητεία του ως εναλλακτική λύση. Δε μάθαμε νέα ξανά από κανέναν τους.

 

 Οι διώξεις που υπήρχαν στη δική μας περιοχή, στην περιοχή της Τραπεζούντας, δεν ήταν τόσο έντονες όσο στις δυτικές περιοχές του Πόντου. Τότε ήμουν μικρός για να καταλάβω το γιατί, αλλά αργότερα συνειδητοποίησα τον ρόλο που έπαιξε σε αυτό η  κατάληψη της περιοχής μας από τους Ρώσους το 1916. Θυμάμαι με τι ενθουσιασμό τούς υποδεχτήκαμε και με τι ανυπομονησία άρχισαν οι Τραπεζούντιοι να ξηλώνουν τις τουρκικές επιγραφές μετά από 455 χρόνια τουρκικής σκλαβιάς! Ο βαλής της πόλης μας Τζεμάλ Ασμί λίγο πριν παραδώσει την πόλη είπε στον μητροπολίτης μας τον Χρύσανθο: «Από τους Έλληνες πήραμε τη χώρα τούτη και στους Έλληνες την επιστρέφουμε». Όμως, τα πράγματα έγιναν πιο δύσκολα με την αποχώρηση των Ρώσων στις αρχές του 1918. Δεν ήταν λίγος ο κόσμος που ακολούθησε τους Ρώσους εγκαταλείποντας τα σπίτια του και ξεκινώντας μια νέα ζωή κυρίως στην περιοχή του Καυκάσου και στα παράλια της Γεωργίας. Άκουγα τον πατέρα μου να συζητάει με άλλους άντρες ανήσυχος για την αποχώρηση των Ρώσων, τις βιαιοπραγίες των Τούρκων, τα όπλα και πολεμοφόδια που ήταν στα χέρια των ατάκτων Οθωμανών.

 

 19 Μαΐου 1919. Η αρχή του τέλους. Μπήκε στο σπίτι ο πατέρας μου ανήσυχος και κρυφά είπε στη μητέρα μου ότι ο Μουσταφά Κεμάλ έφτασε στη Σαμψούντα. Μετά μάθαμε ότι ανέθεσε στον τσέτη Τοπάλ Οσμάν να εξοντώσει τους χριστιανικούς πληθυσμούς. (κάτι από τις μαρτυρίες)

 

 Έφταναν και τα νέα από την Ελλάδα. Άκουγα συζητήσεις, κάτι για  συνεργασία Αρμενίων και Ποντίων για τη δημιουργία ενός αυτόνομου κράτους. Όμως μάθαμε πως ο αρμενικός στρατός έχασε στο Ερζερούμ τον Νοέμβριο του 1920 από τους στρατιώτες του Κεμάλ και αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει μαζί τους. “Μείναμε μόνοι», άκουγα τον πατέρα μου να λέει απογοητευμένος. Ζούσαμε πλέον μέσα στην αβεβαιότητα και τον φόβο. Ο Κεμάλ ήταν ελεύθερος να προχωρήσει ανενόχλητος στην εξόντωσής μας. Πόλεις και χωριά κάηκαν, πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν ή έφευγαν στα δάση και τα βουνά για να γλιτώσουν. Οι Τούρκοι επέλεγαν να εκτοπίσουν τους Έλληνες τον χειμώνα, μέσα σε βαριά κακοκαιρία, χωρίς τρόφιμα, μακριά από μέρη που θα μπορούσαν να βρουν μια ζεστή στέγη και φαγητό, ώστε να πεθάνουν από το κρύο και την πείνα. Και σε κάποιες περιπτώσεις τους οδηγούσαν σε λουτρώνες, δήθεν για να κάνουν ένα ζεστό μπάνιο, όμως τους έπαιρναν τα ρούχα και τους άφηναν γυμνούς με τη θερμοκρασία να είναι κάτω του μηδενός.

 

 1922. Η χρονιά που άλλαξε όλη τη ζωή μας. Οι ειδήσεις για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον εκτοπισμό των Ελλήνων έπεσαν σαν κεραυνός. Όσοι δεν έφευγαν έλεγαν πως θα εκτελούνταν από τους Τούρκους και τα σώματά τους θα έμεναν άθαφτα, βορά για τα ζώα. Γυναίκες βιάζονταν. “Ήρθε, γυναίκα, η ώρα να φύγουμε”, είπε ο πατέρας μου με σκυμμένο το κεφάλι και βουρκωμένα τα μάτια.

 

Κρατάω πια με τα τρεμάμενα χέρια μου το σκίτσο με το ταξίδι του ξεριζωμού. Μέσα στην αναμπουμπούλα οι γυναίκες χωρίστηκαν από τους άντρες κι έμεινα εγώ με τον πατέρα μου. Περπατούσαμε ώρες, μέρες, βδομάδες. Σε μια στιγμή ο πατέρας μου είδε από μακριά Τούρκους στρατιώτες, μου έδωσε το αγαπημένο ρολόι του, με φίλησε και με έσπρωξε απότομα μέσα στα στάχυα του διπλανού χωραφιού. Κρύφτηκα και περίμενα με κομμένη την ανάσα. Οι Τούρκοι στρατιώτες πλησίασαν, χτύπησαν όσους βρέθηκαν μπροστά τους και τους πήραν μαζί τους. Ήταν η τελευταία φορά που είδα τον πατέρα μου. Περιπλανήθηκα, συνάντησα κάποια άλλα παιδιά και μαζί κάναμε το ατελείωτο ταξίδι. Το ταξίδι ώσπου να φτάσουμε σε λιμάνι περιμένοντας απεγνωσμένα να ανεβούμε σε βάρκα και να περάσουμε απέναντι στην Ελλάδα. Την ημέρα περπατούσαμε ασταμάτητα και το βράδυ προσπαθούσαμε να κρυφτούμε σε νεκροταφεία ή σε σπηλιές ή κάπου που δε θα γινόμασταν αντιληπτοί από τους Τούρκους. Συναντούσαμε άντρες να ντύνονται με γυναικεία ρούχα ή να βάζουν ασβέστη στα μαλλιά τους για να ξεγελάσουν τους Τούρκους ότι είναι γυναίκες ή γέροι μπας και γλιτώσουν από τη μανία τους.

 

 Τα λόγια δεν μπορούν να εκφράσουν όσα ζήσαμε, όσα είδαμε. Εκατοντάδες άνθρωποι απελπισμένοι, ταλαιπωρημένοι, ξεριζωμένοι. Μανάδες που έχασαν τα παιδιά τους, παιδιά που έχασαν τους γονείς τους, ξεκληρισμένες οικογένειες. Πτώματα παντού και τα συμμαχικά πλοία να στέκονται εκεί, ακίνητα, ασυγκίνητα στο κλάμα και τις φωνές τόσων απελπισμένων ανθρώπων που προσπαθούσαν να γαντζωθούν με νύχια και με δόντια στα κουφάρια τους. Και όσοι τα καταφέραμε και ανεβήκαμε σε κάποια βάρκα δεν μπορούσαμε να μην έχουμε στραμμένο  το βλέμμα μας προς τα πίσω, για να αποχαιρετίσουμε την πατρίδα μας με την ελπίδα πως θα την ξαναδούμε σύντομα, μέχρι που σβηνόταν στον ορίζοντα, ενώ αχνοφαινόταν ο νέος τόπος που θα μας φιλοξενούσε. Μόνο που δεν ήταν και τόσο φιλόξενος. Νέα ταλαιπωρία…  Καχυποψία από τους ντόπιους -γι’αυτούς ήμασταν οι Τουρκόσποροι-, ένα κράτος που δεν ήταν έτοιμο να δεχτεί στους κόλπους του τόσους ανθρώπους. Παράγκες, αρρώστιες, καθαρτήρια.  Μέσω του Ερυθρού Σταυρού μετά από 2 χρόνια βρήκα τη μητέρα και την αδελφή μου. Σιγά σιγά φτιάξαμε στη Μακεδονία, εδώ στη Θεσσαλονίκη, τη ζωή μας. Όμως, ο πόνος και το κλάμα για τις χαμένες πατρίδες, για όλους εκείνους που έχασαν με βίαιο τρόπο τη ζωή τους, για όλους τους ξεριζωμένους που κατάφεραν να ζήσουν, δε γιατρεύεται ποτέ. Και η στιγμή του βίαιου αποχαιρετισμού με τον πατέρα μου είναι τόσο ζωντανή κάθε φορά που κλείνω τα μάτια. Και το ρολόι που μου άφησε είναι πάντα εκεί να μου τον θυμίζει, κληρονομιά για τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου για να μην ξεχάσουν ποτέ τις ρίζες τους.

 

 

 

 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ "ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΟΥ KAMISHIBAI" - ΒΡΑΒΕΥΣΗ

 

ΒΡΑΒΕΙΟ "ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ" ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ της Α'  Γυμνασίου

Οι μαθητές του Α2 τμήματος και ένας μαθητής του Α4 συμμετείχαν στον Διεθνή Διαγωνισμό “Πολύγλωσσο Kamishibai” για το σχολικό έτος 2023-2024, που διοργανώθηκε από την ερευνητική ομάδα Pluralités του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ  στο πλαίσιο της συνεργασίας της με τον επιστημονικό σύλλογο DULALA (D’une Langue à L’Autre),  με θέμα:

«Seul on va plus vite, ensemble on va plus loin – Μόνος πηγαίνεις πιο γρήγορα, μαζί πηγαίνουμε πιο μακριά»

Η ιστορία μας διακρίθηκε με το Βραβείο "Πολύγλωσσης Ιστορίας".

Στο πολύγλωσσο Kamishibaï (“Θέατρο από χαρτί” στα Ιαπωνικά), το οποίο είναι ένα είδος ιαπωνικού θεάτρου, εμπλέκονται τουλάχιστον τέσσερις γλώσσες, οι οποίες εντάσσονται μέσα στην αφήγηση ή/και στην εικονογράφηση. Η πολύγλωσση αυτή γραφή δίνει στους/στις μαθητές/τριες τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τη γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία που υπάρχει στο σχολικό και κοινωνικό τους περιβάλλον. Το πολύγλωσσο Kamishibaï προσφέρει, επίσης, στους συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/τριες την ευκαιρία να αναπτύξουν στρατηγικές μάθησης, δεξιότητες ενεργητικής ανάγνωσης και ακρόασης, παρατήρησης, σύγκρισης και σκέψης σχετικά με το μωσαϊκό των γλωσσών και τον λόγο, προωθώντας τη συνεργασία στο πλαίσιο μιας δημιουργικής παραγωγής, σύνταξης και εικονογράφησης. Τους επιτρέπει εξάλλου να ενθαρρύνουν την αρμονική συνύπαρξη των λαών μέσω της προβολής ποικιλίας γλωσσών που αντιμετωπίζονται ως ισότιμες και να διεκδικήσουν διακρίσεις για το έργο τους.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ "ΠΑΤΡΙΟΣ ΠΟΝΤΙΑ ΓΗ"

 "ΠΑΤΡΙΟΣ ΠΟΝΤΙΑ ΓΗ"

Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 16 Μαϊου 2024 η εκδήλωση "Πάτριος Ποντία Γη" προς τιμήν της ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού στο Αμφιθέατρο του Σχολείου μας με τη συμμετοχή μαθητών και γονέων.

Πιο συγκεκριμένα, πήραν μέρος:

• 8 μαθητές ως αφηγητές
• 50 περίπου μαθητές χόρεψαν ποντιακούς χορούς
• 20 περίπου μαθητές συμμετείχαν στη χορωδία
• 4 μαθητές έπαιξαν μουσικά όργανα (Κουρουγιαννίδης Κωνσταντίνος και Παρχαρίδης Γιάννης λύρα, νταούλι, )

Συμμετείχαν:

• Οι μαθητές και μαθήτριες 6ου Γυμνασίου Σταυρούπολης (χορωδία, ομάδα χορού, αφηγητές)

• Ο Αλέξης Παρχαρίδης και η ορχήστρα του

• Το Τμήμα Ποντιακών Χορών Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Θεσσαλονίκης (χοροδιδάσκαλος Αδαμόπουλος Βασίλης)

• Το Τμήμα Ποντιακών Χορών Ι.Ν. Αγίας Κυριακής Χαριλάου (χοροδιδάσκαλος Παπαδόπουλος Χαράλαμπος) και

• Η Χορωδία και μουσικοί Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Θεσσαλονίκης (χοράρχης Ασημήνας Ευάγγελος)

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Σχολείου μας, την υποστήριξη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων που προσέφεραν ποντιακά εδέσματα στους συμμετέχοντες.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΣΤ.)

 

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ - ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΡΙΤΣΗ - ΜΙΛΛΙΕΞ

ΠΡΟ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

Ως αφόρμηση προβλήθηκαν τα παρακάτω βιντεάκια από τη ζωή στην Ινδία και ακολούθησε συζήτηση.

ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

• Έγινε ανάγνωση του κειμένου.
• Οι μαθητές εντόπισαν τι έκανε εντύπωση στη συγγραφέα μόλις έφτασε στο αεροδρόμιο.
• Ξεχώρισαν μέσα στο κείμενο την περιγραφή της ενδυμασίας των Ινδών και γυναικών και ανδρών.
• Συζητήσαμε για το ιερό ζώο των Ινδών, την αγελάδα. 
• Κατανόησαν μέσα από το περιστατικό με την επίθεση που δέχτηκε η συγγραφέας μόλις πήγε να δώσει καραμέλες στα παιδιά για τη φτώχεια που υπάρχει στη χώρα αυτή
• Εντόπισαν μέσα στο κείμενο τα ζώα που ανέφερε η συγγραφέας ότι είδε μέσα στην πόλη και κατανόησαν τον λόγο που υπήρχαν.

ΜΕΤΑ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

• Μέσα από εικόνες που βρήκαν οι μαθητές στο διαδίκτυο μέσα στην τάξη γνώρισαν καλύτερα τον λαό και τον τρόπο ζωής στην Ινδία  (ζώα, μεταφορικά μέσα, ενδυμασία, κοινωνικές τάξεις, κατοικίες)

ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ

Στο τέλος της σχολικής χρονιάς ομάδα μαθητών ανήρτησε έργα που δημιουργήθηκαν στο μάθημα των εικαστικών για να αποκτήσουν την εμπειρία του στησίματος μιας έκθεσης και κυρίως να τα μοιραστεί με τη σχολική κοινότητα. 

Στήνοντας την έκθεση

Φωτογραφίες της έκθεσης

Ιστορία Β Γυμνασίου(Δημιουργική-Βιωματική Γραφή)

 

              "Αν μπορούσες να πάρεις συνέντευξη ως μικρός δημοσιογράφος από τους Αγίους Μεθόδιο και Κύριλλο(για τον εκχριστιανισμό των Σλάβων), τι θα τους ρωτούσες και τι πιστεύεις ότι θα σου απαντούσαν"; 

                                                   Κείμενο-Συνέντευξη

                                                      Παναγιώτης-Β4

             -Πάτερ Κύριλλε και πάτερ Μεθόδιε την ευχή σας. Θα ήθελα ως δημοσιογράφος να σας κάνω κάποιες ερωτήσεις. Καταρχήν πως αποφασίσατε να πάτε στη Μοραβία; 

             -Ο ηγεμόνας της, ο Ραστισλάβος ζήτησε απ΄ τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' και τον πατριάρχη Φώτιο να στείλουν ιεραποστόλους εκεί. Έτσι επέλεξη εμάς. 

             -Και γιατί συγκεκριμένα εμάς; 

             -Ήθελε να εκχριστιανιστεί ο λαός του, αλλά στη Σλαβική γλώσσα που εμείς έτυχε να μιλάμε άριστα. 

             -Και όταν φτάσατε εκεί τι κάνατε; 

             -Αρχικά επινοήσαμε το Σλαβικό αλφάβητο, μεταφράσαμε τη θεία λειτουργία και τα ιερά βιβλία και ακολούθησε ο εκχριστιανισμός του λαού στη γλώσσα τους. 

             -Μία τελευταία ερώτηση. Είχατε κάποια βοήθεια στο έργο σας; 

             -Όχι, με τη βοήθεια του Θεού καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την αποστολή μας. 

            -Ευχαριστούμε πολύ! Την ευχή σας!

Τα κόκκινα λουστρίνια', Ειρήνη Μάρτα

             

                                                  Άσκηση δημιουργικής γραφής  

                       Να δώσετε γραπτά μία άλλη εξέλιξη στο διήγημα, υποθέτοντας, για παράδειγμα, ότι  ο νεαρός χαρίζει τελικά τα γοβάκια στην κόρη του δασκάλου.

                                             Κείμενο: Ηλέκτρα(Α1)

                                            Τα κόκκινα λουστρίνια

                             σελ. 162, Ερώτηση 4

                Τότε λοιπόν, αφού όλα του τα αδέρφια είχαν κοιμηθεί, αποφάσισε να πει το σχέδιο  στη μητέρα του. Το πρόσωπό του έλαμψε και τα μάτια του άστραψαν μόλις ήρθε σε  συμφωνία μαζί της, κι ακόμα περισσσότερο όταν βρισκόταν έξω από το σπίτι της κόρης του δασκάλου. Η καρδιά του χτυπούσε όσο πιο δυνατά μπορούσε όταν πάτησε το κουδούνι. Άνοιξε την πόρτα η κόρη, όσο στεκόταν δίπλα η μητέρα της.   

                   - Καλησπέρα! Συγγνώμη για την ενόχληση. Ορίστε, για εσένα.   

                   - Ευχαριστώ!    

               Απάντησε η κόρη, πριν τη διαγράψει η μητέρα της.   Και τι φτωχόπαιδο είναι αυτό; Δε χρειαζόμαστε δώρα από τέτοια άτομα, ντροπή είναι." Είπε, παρατηρώντας τα λουστρίνια με στραβό μάτι. "Κάνεις λες και δε μπορούμε απλά να αγοράσουμε τέτοια γοβάκια. Σιγά το δώρο! "Γύρισε και είπε στην κόρη της, που έδειχνε συμπάθεια, όμως δε σχολίασε. Ο νεαρός ένιωθε την καρδιά του να ραγίζει, κι ακόμα περισσότερο όταν η μητέρα του έδωσε πίσω τα λουστρίνια. "Συγγνώμη". Είπε το τσαγκαρόπουλο, κοιτώντας το πάτωμα.                                   

                 Μετά  από μερικές μέρες, που του έμοιαζαν για χρόνια, γεμάτα θλίψη, τράβηξε την προσοχή του η αδερφή του, που σήκωσε το τραπέζι, με τη ξέθωρή της φούστα, τα μπλεγμένα μαλλιά και τα κουτσοφτέρνια της. Κατευθείαν σκέφτηκε τα λουστρίνια, που κουβαλούν πικρές αναμνήσεις, τις οποίες ήδη γνώριζε πως η αδερφή του μπορούσε να φτιάξει. Οπότε, πήρε την απόφαση και τα έδωσε σε αυτήν. Επιτέλους, από εκείνη τη μέρα, ένιωθε πάλι ευτυχισμένος. 

                           Αναστασιάδου Ηλέκτρα(Α1)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΣΤ.)

 ΕΝΟΤΗΤΑ 5. ΕΙΡΗΝΗ - ΠΟΛΕΜΟΣ

Κατά τη διδασκαλία της ενότητας και εκτός από άλλα κείμενα που δόθηκαν στους μαθητές για συζήτηση και προβληματισμό, έγινε χρήση μέσω του διαδραστικού πίνακα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αφού δημιουργήθηκε λογαριασμός, οι μαθητές ζήτησαν από το Chat gpt να δημιουργήσει, αν και οξύμωρο,  ένα κείμενο με τα θετικά του Πολέμου, καθώς και ένα κείμενο με τα αρνητικά της Ειρήνης και μας έγραψε τα παρακάτω κείμενα, τα οποία και σχολιάσαμε. Επίσης, του ζητήσαμε εικόνες σχετικές με τον πόλεμο και μας παρέπεμψε στην παρακάτω ιστοσελίδα.

https://www.pexels.com/search/war/

Θετικά πολέμου

Παρά την καταστροφή που προκαλεί ο πόλεμος, η περίοδος ανασυγκρότησης που ακολουθεί συχνά οδηγεί σε οικονομική ανάπτυξη. Η διαδικασία ανοικοδόμησης δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και κινητοποιεί μεγάλες ποσότητες επενδύσεων. Για παράδειγμα, το σχέδιο Μάρσαλ βοήθησε στην ταχεία ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, θέτοντας τα θεμέλια για μακροχρόνια οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη. Επιπλέον, η πολεμική οικονομία μπορεί να ωθήσει στην ανάπτυξη νέων βιομηχανιών και τεχνολογιών που ενισχύουν την παραγωγικότητα και την καινοτομία.

 

4. Εθνική Ενότητα και Συνοχή

Οι δύσκολες συνθήκες του πολέμου συχνά ενισχύουν την εθνική ενότητα και την αίσθηση του συλλογικού καθήκοντος. Η κοινή αντιμετώπιση μιας εξωτερικής απειλής μπορεί να ενώσει έναν λαό, υπερβαίνοντας πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές διαιρέσεις. Αυτή η ενοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη. Η αίσθηση της κοινής προσπάθειας και του αγώνα μπορεί να δημιουργήσει μια ισχυρή συλλογική ταυτότητα και να ενισχύσει την πίστη στις εθνικές αξίες και ιδανικά.

 

5. Απομάκρυνση Καταπιεστικών Καθεστώτων

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόλεμος μπορεί να συμβάλει στην απομάκρυνση αυταρχικών και καταπιεστικών καθεστώτων. Η στρατιωτική επέμβαση μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για τη δημοκρατία και την ελευθερία σε περιοχές που ήταν υπό αυταρχική διακυβέρνηση. Η απελευθέρωση των κατεχόμενων πληθυσμών μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική ελευθερία. Για παράδειγμα, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στην πτώση του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία και του φασιστικού καθεστώτος στην Ιταλία, επιτρέποντας την εγκαθίδρυση δημοκρατικών κυβερνήσεων.

 

6. Διεθνής Συνεργασία και Ειρήνη

Παρά το παράδοξο, η εμπειρία του πολέμου μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο ισχυρή δέσμευση για διεθνή συνεργασία και ειρήνη. Μετά από μεγάλες συγκρούσεις, τα έθνη συχνά συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα της συνεργασίας για την αποφυγή μελλοντικών πολέμων. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι παραδείγματα θεσμών που δημιουργήθηκαν με στόχο την προώθηση της ειρήνης και της συνεργασίας μετά από καταστροφικούς πολέμους. Αυτές οι διεθνείς οργανώσεις εργάζονται για την πρόληψη συγκρούσεων και την προώθηση της σταθερότητας και της ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

Συμπέρασμα

Αν και οι αρνητικές συνέπειες του πολέμου είναι αδιαμφισβήτητες, η ιστορία δείχνει ότι υπάρχουν και θετικά στοιχεία που προκύπτουν από αυτόν. Η τεχνολογική πρόοδος, οι κοινωνικές αλλαγές, η οικονομική αναγέννηση, η ενίσχυση της εθνικής ενότητας, η απομάκρυνση καταπιεστικών καθεστώτων και η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας είναι μερικά από τα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να προκύψουν από την πολεμική εμπειρία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ειρήνη και η διπλωματία παραμένουν οι προτιμότερες μέθοδοι για την επίλυση διαφορών και την προώθηση της παγκόσμιας προόδου.

Αρνητικά Ειρήνης

Τα Αρνητικά της Ειρήνης: Μια Σπάνια Ματιά

Η ειρήνη είναι συνήθως επιθυμητή και θεωρείται αναγκαία για την ευημερία των ανθρώπων και των κοινωνιών. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις όπου η ειρήνη μπορεί να συνοδεύεται από αρνητικές πτυχές. Αυτές οι πτυχές, αν και σπάνιες και σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενες από το πλαίσιο, αξίζουν να εξεταστούν για μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της έννοιας της ειρήνης.

 

1. Στασιμότητα και Έλλειψη Καινοτομίας

Σε περιόδους παρατεταμένης ειρήνης, μπορεί να παρατηρηθεί μια τάση προς τη στασιμότητα και την έλλειψη καινοτομίας. Οι κοινωνίες που δεν αντιμετωπίζουν άμεσες απειλές συχνά επαναπαύονται στις υπάρχουσες τεχνολογίες και μεθόδους. Ο ανταγωνισμός και η πίεση που συνοδεύουν τις περιόδους σύγκρουσης συχνά ενισχύουν την έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και μεθόδων. Χωρίς αυτήν την πίεση, οι κοινωνίες μπορεί να υστερούν στην τεχνολογική και επιστημονική πρόοδο.

 

2. Κοινωνική και Πολιτική Αδιαφορία

Η παρατεταμένη ειρήνη μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική και πολιτική αδιαφορία. Όταν οι πολίτες δεν αντιμετωπίζουν άμεσες απειλές ή προκλήσεις, μπορεί να χάσουν το ενδιαφέρον τους για την πολιτική και κοινωνική συμμετοχή. Αυτή η αδιαφορία μπορεί να οδηγήσει σε αποδυνάμωση της δημοκρατικής διαδικασίας, αφήνοντας περιθώριο για την ανάπτυξη διαφθοράς και την επικράτηση ανεπαρκούς ηγεσίας.

 

3. Ανισότητες και Κοινωνική Δικαιοσύνη

Σε περιόδους ειρήνης, οι υφιστάμενες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες μπορεί να παραμένουν αμετάβλητες ή και να επιδεινώνονται. Χωρίς την καταλυτική πίεση για αλλαγή που μπορεί να προκαλέσει μια σύγκρουση ή μια κρίση, οι κοινωνίες μπορεί να παραμένουν εγκλωβισμένες σε ανισότητες και αδικίες. Η έλλειψη αναγκαστικών μεταρρυθμίσεων μπορεί να οδηγήσει στη διατήρηση ή και την ενίσχυση των υφιστάμενων δομών εξουσίας και εκμετάλλευσης.

 

4. Εξασθένιση της Εθνικής Άμυνας

Η παρατεταμένη ειρήνη μπορεί να οδηγήσει σε εφησυχασμό όσον αφορά την εθνική άμυνα. Οι χώρες που δεν αντιμετωπίζουν άμεσες στρατιωτικές απειλές μπορεί να μειώσουν τις επενδύσεις τους στην άμυνα και την ασφάλεια, καθιστώντας τους πιο ευάλωτους σε μελλοντικές απειλές. Η αίσθηση ασφάλειας μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ετοιμότητας και της ικανότητας αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων.

 

5. Πολιτισμική και Εθνική Απομόνωση

Η ειρήνη μπορεί να οδηγήσει σε πολιτισμική και εθνική απομόνωση. Όταν οι χώρες δεν αντιμετωπίζουν εξωτερικές απειλές ή προκλήσεις, μπορεί να επικεντρωθούν περισσότερο στα εσωτερικά τους ζητήματα και να απομονωθούν από τις διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες. Αυτή η απομόνωση μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της πολιτισμικής ανταλλαγής και της διεθνούς κατανόησης, επηρεάζοντας αρνητικά τη συνεργασία και την ειρηνική συνύπαρξη σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

6. Αίσθηση Ψευδούς Ασφάλειας

Η παρατεταμένη ειρήνη μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση ψευδούς ασφάλειας. Οι κοινωνίες που δεν έχουν αντιμετωπίσει σύγκρουση για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να μην είναι επαρκώς προετοιμασμένες για τις προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν ξαφνικά. Η αίσθηση ότι ο πόλεμος είναι μακρινό ενδεχόμενο μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή προετοιμασία για την αντιμετώπιση κρίσεων, είτε αυτές είναι στρατιωτικές, είτε οικονομικές, είτε περιβαλλοντικές.

 

Συμπέρασμα

Παρότι η ειρήνη είναι ουσιαστικά επιθυμητή και απαραίτητη για την ευημερία και την πρόοδο των κοινωνιών, δεν είναι χωρίς τις δικές της προκλήσεις και αρνητικές πτυχές. Η στασιμότητα, η κοινωνική και πολιτική αδιαφορία, οι ανισότητες, η εξασθένιση της εθνικής άμυνας, η πολιτισμική απομόνωση και η αίσθηση ψευδούς ασφάλειας είναι ζητήματα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Είναι σημαντικό οι κοινωνίες να εργάζονται συνεχώς για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, διατηρώντας την ειρήνη ενώ προωθούν την καινοτομία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την εθνική ασφάλεια.