ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ)

 ΛΗΘΗ - ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ

ΠΡΟ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

• Τους δόθηκαν οι παρακάτω εικόνες και τους ζητήθηκε να τις περιγράψουν και να σκεφτούν τι μπορεί να εικονίζουν.

• Οι μαθητές έμαθαν βασικές πληροφορίες για τον ποιητή, Λορέντζο Μαβίλη.

• Τους ζητήθηκε να πουν τι συναισθήματα-σκέψεις τους έρχονται στον νου με τις λέξεις "ΖΩΗ" και "ΘΑΝΑΤΟΣ" Β (καταιγισμός ιδεών)

• Τους δόθηκε ο τίτλος: "ΛΗΘΗ" ως αρκτικόλεξο-ακροστιχίδα να το συμπληρώσουν:

Λ .............

Η............

Θ..........

Η...........

• Ζητήθηκε από τους μαθητές να βρουν πληροφορίες στο διαδίκτυο για τη σημασία της λέξης λήθη. 

ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

Η ανάλυση του ποιήματος από τους μαθητές στηρίχτηκε στη λογική της τεχνικής D. Perkins

• Πρώτη φάση: Δίνοντας χρόνο για παρατήρηση

 Δόθηκε χρόνος στους μαθητές να διαβάσουν το ποίημα και τους ζητήθηκε να πουν τις πρώτες σκέψεις τους, τα πρώτα συναισθήματα που τους δημιουργήθηκαν, να πουν τις ερωτήσεις που τους δημιουργήθηκαν.

• Δεύτερη φάση: Πιο ευρεία και περιπετειώδης παρατήρηση

Τι σας κάνει εντύπωση; Ποιος ο τόπος και ο χρόνος; Ποια η σχέση του τίτλου με το υπόλοιπο ποίημα; Κρύβονται συμβολισμοί; Υπάρχουν πολιτιστικές και ιστορικές διασυνδέσεις πχ Κασταλία πηγή, θεότητες του νερού (Μυθολογία)

Αμίλητο νερό, αθάνατο νερό (Λαογραφία);

• Τρίτη φάση: Λεπτομερής και σε βάθος παρατήρηση (εργασία και σε ομάδα)

Τι σας έκανε τελικά εντύπωση; Γιατί το σκέφτηκε έτσι ο ποιητής; Ποια συναισθήματα γεννιούνται για τη ζωή και τον θάνατο; Ποιες εικόνες διακρίνετε; Αλλάξτε κάποια από τις εικόνες αυτές με δική σας εικόνα. Ποια σχήματα λόγου εντοπίζετε που επηρεάζουν το ποίημα; Μπορείτε να το συγκρίνετε με τους στίχους της Οδύσσειας, του τραγουδιού της Άρνης το νερό και τις Φωνές του Καβάφη;

(ραψ. λ):

Έτσι μου μίλησε, κι εγώ αποκρίθηκα, με το όνομά του:

«Ω Αχιλλέα, του Πηλέα γιε, ο πρώτος κι ο καλύτερος των Αχαιών,

ήλθα γυρεύοντας τον Τειρεσία, μήπως μου δώσει

κάποια συμβουλή, το πώς θα φτάσω στην τραχιάν Ιθάκη.480

Γιατί δεν ζύγωσα ακόμη στη δική μας γη, δεν πάτησα

το χώμα της πατρίδας μου· με δέρνει πάντα το κακό. Εσένα όμως,

Αχιλλέα, κρίνω πως δεν υπάρχει άλλος σου ευτυχέστερος, ούτε από όσους

έζησαν στο παρελθόν, μήτε από εκείνους που θα ρθούν στο μέλλον.

Αφού, και ενόσω ζούσες, όλοι μας σε τιμούσαμε σαν να ᾽σουνα θεός,

οι Αργείοι, αλλά κι εδώ που βρίσκεσαι με τους νεκρούς,485

μένει μεγάλη η δύναμή σου· γι᾽ αυτό, Αχιλλέα, μη θλίβεσαι

και μην πικραίνεσαι πολύ στον θάνατό σου».

 

Σ᾽ αυτά τα λόγια μου εκείνος αμέσως ανταπάντησε μιλώντας:

«Μη θες να με παρηγορήσεις για τον θάνατό μου, Οδυσσέα γενναίε·

θα προτιμούσα πάνω στη γη να ζούσα, κι ας ξενοδούλευα σε κάποιον,

άκληρο4 πια που να μην έχει και μεγάλο βιος,490

παρά να είμαι ο άρχοντας στον κάτω κόσμο των νεκρών.»

Το τραγούδι του Σταύρου Σιόλα (Φεστιβάλ τραγουδιού 2006) που ακολουθεί παρουσιάζει κοινά στοιχεία με τη «Λήθη». Να τα εντοπίσετε.

Της Άρνης το νερό Της Άρνης το νερό

Της αρνησιάς Της αρνησιάς τη βρύση

 

Της Άρνης το νερό το ήπιες και...το ήπιες και μ' αρνήθης

 

Αχ, αγάπη μου, στα χείλη στάξε να το πιω

της Άρνης το πικρό νερό,

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα άμα σε δω

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα θ' αγαπώ

 

Της λήθης το στενό το πέρασες... το πέρασες κι εχάθης

 

Αχ, αγάπη μου, στα χείλη στάξε να το πιω

της Άρνης το πικρό νερό,

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα άμα σε δω

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα θ' αγαπώ

 

στα χείλη στάξε να το πιω

της Άρνης το πικρό νερό,

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα άμα σε δω

κι αν σε ξεχάσω, αν σ' αρνηθώ

και πάλι εσένα θ' αγαπώ...

Φωνές

Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους. Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε· κάποτε μες στην σκέψη τες ακούει το μυαλό. Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν ήχοι από την πρώτη ποίηση της ζωής μας – σα μουσική, την νύχτα, μακρινή, που σβήνει. Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ. 1, Ίκαρος

• Τέταρτη φάση: Συνοψίζουμε τα συμπεράσματα. Βρίσκουμε τις επιρροές του Μαβίλη από τη φιλοσοφία του Σοπενάουερ. Εντοπίζουμε τα χαρακτηριστικά του σονέτου και τη συλλογιστική πορεία του ποιητή.

Ο Λ. Μαβίλης επηρεάστηκε από τη φιλοσοφία του Σοπενάουερ. Να συσχετίσετε το ποίημα με τις αντιλήψεις του φιλοσόφου που ακολουθούν.       Σοπενχάουερ, [Πάρεργα και παραλειπόμενα]

·  Ο άνθρωπος είναι αδύνατο να ζήσει ευτυχισμένη ζωή. Το καλύτερο που μπορεί να κατορθώσει είναι να ζήσει μια ηρωική ζωή.

·  Η μεγαλύτερη σοφία είναι να κάνεις υπέρτατο στόχο της ζωής την απόλαυση του παρόντος, γιατί αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα, ενώ όλα τα άλλα είναι παιχνίδια του νου.

·  Αν μπορούσαμε να δούμε το μέλλον, υπάρχουν φορές που τα παιδιά θα έμοιαζαν με αθώους φυλακισμένους, καταδικασμένους όχι σε θάνατο, αλλά στη ζωή, και προς το παρόν εντελώς ανίδεους για το τι σημαίνει η ποινή τους.

·  Η ευθυμία και η ελαφράδα της νεότητάς μας οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι ανηφορίζουμε το βουνό της ζωής και δε βλέπουμε το θάνατο που βρίσκεται στη βάση της άλλης μεριάς.

Μετα-αναγνωστικό στάδιο

 Δημιουργικές δραστηριότητες:

• Να δημιουργήσουν το δικό τους σονέτο
• Να φτιάξουν ένα κόμικ.