"ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ" - ΙΝΔΙΑΝΟΣ ΣΙΑΤΛ
- Οι μαθητές εντόπισαν τον χρόνο, τον τόπο, το είδος του κειμένου, τον πομπό και τον δέκτη.
- Βρήκαν τα επιχειρήματα του Ινδιάνου Σιάτλ και κατανόησαν τις "προφητείες" του συσχετίζοντάς τες με τα προβλήματα της σύγχρονης εποχής.
- Ανέλυσαν τον ρόλο των ρητορικών ερωτήσεων και των σημείων του κειμένου που είχαν ειρωνικό τόνο.
- Προβολή και συζήτηση του βίντεο της Σόφης Μανδά με το τραγούδι "Ο εφιάλτης της Περσεφόνης" σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική του Μάνου Χατζηδάκι.
- Διάβασαν οι μαθητές το κείμενο "Χαλασμένες γειτονιές" του Κοσμά Χαρπαντίδη και εντόπισαν τα σημεία εκείνα που φανερώνουν πόσο δίκιο είχε ο Ινδιάνος Σιάτλ. Επίσης, σχολίασαν τον ειρωνικό τόνο της φράσης "Παντού αξιοποίηση".
Χαλασμένες γειτονιές
Η πόλη που σκιαγραφείται στα τρία αποσπάσματα από το βιβλίο του Χαρπαντίδη Μανία πόλεως (1993) είναι η Καβάλα, όπως τη διασώζουν από τη μια μεριά οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας του αφηγητή και από την άλλη μεριά η ιστορική μνήμη, στοιχεία της οποίας αξιοποιεί ο συγγραφέας. Από τη δεκαετία του 1970 ως σήμερα η Καβάλα μεταμορφώθηκε σε σύγχρονη πόλη, παρουσιάζοντας όλες τις όψεις και όλα τα προβλήματα μιας σύγχρονης μεγαλούπολης (πολυκατοικίες, αστικές συνήθειες, έλλειψη πράσινου και ελεύθερων χώρων για να παίζουν τα παιδιά).
Χαλασμένες γειτονιές. Το βουνό γύρω μια καμένη προσωπίδα,* χωρίς ένδυμα και κόσμημα, κάνει το φως πιο κοφτερό και φωτίζει ανελέητα τις πολυκατοικίες που πληγώνουν τον ουρανό με την ευτέλειά* τους, γιατί χτίστηκαν είτε βιαστικά είτε φθηνά και προπάντων για να προλάβει η πόλη την ανάπτυξη, αφού τη δεκαετία του πενήντα, εποχή που οι άλλες πόλεις γνώριζαν τις λέξεις «αντιπαροχή»,* «γκαρσονιέρα και μπανιέρα», «θερμοσίφωνο και κοινόχρηστα» αυτή άρχισε να παρακμάζει με την εξαφάνιση του καπνεμπορίου που τη στήριζε. Μέσα σε μια δεκαετία, αυτήν του εβδομήντα, ρήμαξε* και κατεδάφισε* οτιδήποτε παλιό και σοφό έχτισε σιγά σιγά ο χρόνος και οι άνθρωποι για να φορέσει αυτό το κοινό κι αδιάφορο πρόσωπο που δεν έχεις όρεξη ούτε να το κοιτάξεις, γιατί ξέρεις πως δεν κρύβει εκπλήξεις.
Όλα τώρα διαμορφωμένα στην τελική τους μορφή, χωρίς την άλμη* του καπνού να γλείφει δρόμους και προσόψεις* και με την εντύπωση πως σύντομα θα μας εκδικηθεί το παρελθόν.
Τουλάχιστον να βρεθεί ένας χώρος με λίγη δροσιά να κατοικήσουν εκείνοι οι άνθρωποι με το βουισμένο* κεφάλι και τις πληγές στο πρόσωπο που άνοιξαν η νύχτα και ο έρωτας.
Παιδί κυνηγούσα το παχνίδι και αυτό ολοένα γλιστρούσε.*
Ζούσα με εικόνες κι αναμνήσεις παιχνιδιού, σχεδόν εξορισμένες* εξαιτίας της τοποθεσίας της πόλης, της πυκνής δόμησης και των στενών δρόμων. Πουθενά μια αλάνα,* ένας κήπος, ένα στάδιο.
Μόνο στο Φρούριο,* όπου πηγαίναμε εκδρομές με το σχολείο και τρέχαμε ανάμεσα σε θρυμματισμένα* κανόνια κι ερειπωμένα δεσμωτήρια, σκουριασμένες κρεμάλες κι ανήλιαγες* κρυψώνες, προσπαθούσαμε να ξεδιπλώσουμε το μικρό πανωφόρι του παιχνιδιού. Γρήγορα ξεφεύγαμε από την επιτήρηση των δασκάλων, σκαρφαλώναμε στις τάπιες* κι από κει παίζαμε με την πόλη, που χανόταν σε μια γλυκιά ομίχλη από φρέσκο ψωμί, λαδομπογιά και καρνάγιο,* ιώδιο* και κάρβουνο.
Το βράδυ πάλι γινόμασταν συμμορίες και τρέχαμε μ' ένα εεεεεε πίσω από σκυλιά που κουτσαίναν κι έναν τρελό που φορούσε φουρκέτες* στο κεφάλι, ενώ οι μεγαλύτεροι μας τρόμαζαν με ιστορίες μακάβριες* κάτω από τις σκοτεινιασμένες καμάρες.*
[•••]
Μια γωνιά άφησαν αδειανή για όλες τις ανάγκες κι εκεί στριμώχτηκαν το βόλεϊ, το μπάσκετ, το τένις κι οι κούνιες, λιγοστά παγκάκια, ίχνη καχεκτικής χλόης κι ένα παράθυρο στο ανοιχτό Αιγαίο. Τα πρωινά στο μοναδικό πάρκο συνωστίζονται* τα φυλακισμένα παιδιά των γύρω πολυκατοικιών και αγριεύουν στο παιχνίδι (θυμάσαι, εμείς, κάποτε, ηρεμούσαμε παίζοντας), το μεσημέρι ο ήλιος και η αρμύρα το ξεραίνουν, για να παραδοθεί αργά το βράδυ στην ημιθανή* ερημιά της επαρχίας.
Κ. Ι. Χαρπαντίδης, Μανία πόλεως,
Επικαιρότητα
- Κλήθηκαν οι μαθητές να δημιουργήσουν μία παρουσίαση στο power point με τις προφητείες του Ινδιάνου Σιάτλ και τις αντίστοιχες εικόνες που θα μπορούσαν να τις συνοδεύουν.
- Δημιουργική γραφή: Οι μαθητές έγραψαν τι θα έλεγαν στον Ινδιάνο Σιάτλ, αν είχαν την ευκαιρία να του μιλήσουν, για τα προβλήματα και γενικότερα την εικόνα που παρουσιάζουν οι σύγχρονες πόλεις.
Αρχηγέ των Ινδιάνων,
Στη σημερινή εποχή οι εικόνες των πόλεων με βάζουν σε σκέψεις.
Αρχικά, πιστεύω ότι οι άνθρωποι δεν φέρονται σωστά στο περιβάλλον και τη
φύση και αυτό φαίνεται από πολλά
γεγονότα. Ένα από αυτά είναι ότι οι άνθρωποι καίνε τη γη που δεν είναι δική
τους περιουσία αλλά όλων όσων κατοικούν στον πλανήτη μας. Μερικοί πετάνε σκουπίδια κάτω χωρίς καμία ντροπή, ενώ τα εργοστάσια, που τα περισσότερα βρίσκονται στην πόλη, είναι ένας από τους πιο
σημαντικούς παράγοντες για τη μόλυνση του περιβάλλοντος που κάνει κακό στον
πλανήτη. Επίσης, στην πόλη δεν υπάρχει κάτι που να θυμίζει τη φύση, οπότε ο άνθρωπος δεν
μπορεί να πάει εκεί και να ‘ξεσκάσει’, δηλαδή να ηρεμήσει. Πόσο δίκαιο είχατε, λοιπόν, πριν λίγα χρόνια με τις
προφητείες σας! Ελπίζω οι άνθρωποι να συνειδητοποιήσουν γρήγορα τι συμβαίνει
στον πλανήτη μας.
Έλενα
Αγαπητέ αρχηγέ των Ινδιάνων,
Διάβασα την απάντηση που δώσατε στον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Πόσο δίκιο είχατε! Στις πόλεις πλέον επικρατεί μόνο η ηχορύπανση (αμάξια, μηχανές κτλ) και έχει χαθεί κάθε ελπίδα πρασίνου. Τα ζώα που είπατε πως πρέπει να τα νιώθουμε σαν αδέλφια μας, αντί να τα προστατεύουμε και να τα βοηθάμε, τα βλέπουμε πράγματι σαν εχθρό μας. Η γη και η φύση δεν ανήκει σε κανέναν και κανείς δεν μπορεί να να την εκμεταλλεύεται με τέτοιο τρόπο. Πρέπει όλοι τη σεβόμαστε. Όμως το καθαρό οξυγόνο έχει χαθεί από τις πόλεις μας, γεμίσαμε από πολυκατοικίες και τσιμέντο. Όπως είπατε και ο ίδιος, ο Θεός είναι κοινός για όλους τους ανθρώπους, και το να μη σεβόμαστε ό τι υπάρχει γύρω μας σημαίνει ότι δε σεβόμαστε τον ίδιο μας τον Θεό. Πρέπει να φροντίζουμε ότι υπάρχει στη γύρω μας στη γη, δέντρα, δάση, φύση, ζώα, και να προσπαθούμε για το καλύτερο γι' αυτά.
Σπυριδούλα
Γεια σας,
Από αυτά που μας είπατε για τον τρόπο ζωή σας, που θεωρούσατε ιερή τη γη, που καθόσασταν κάτω από τα δέντρα για να ξεκουραστείτε και να δροσιστείτε, σκέφτομαι πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα. Τώρα δεν υπάρχει ίχνος πράσινου. Ξυπνούσατε συνήθως με το κελάηδημα των πουλιών αλλά τώρα δεν μπορείς να ακούσεις κανέναν ήχο της φύσης λόγω της ηχορύπανσης των μηχανημάτων και των αυτοκινήτων, τα οποία συγχρόνως μολύνουν το περιβάλλον με τα καυσαέριά τους. Τέλος, θέλω να σας πω ότι άμα δεν κάνουν οι άνθρωποι κάτι για να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους και τη συμπεριφορά τους απέναντι στη φύση στο τέλος θα καταστρέψουν όλη τη γη και μετά θα είναι αργά. Μετά δε θα μπορέσουν να κάνουν τίποτα.
Μάριος
Αρχηγέ Σιάτλ των Ινδιάνων,
Διάβασα την απάντηση που δώσατε. Πόσο δίκιο είχατε! Στ' αλήθεια στις πόλεις δεν υπάρχουν ζώα και έντομα για να ακούσουμε τον ήχο τους. Είμαστε μακριά από τη φύση. Πλέον οι άνθρωποι κακοποιούν τα ζώα και πολλές φορές τα θανατώνουν με αποτέλεσμα την καταστροφή της τροφικής αλυσίδας. Οι πόλεις δεν έχουν άλλο πράσινο. Τα φυτά και τα δέντρα τα καίνε και τα κόβουν για να φτιάξουν πολυκατοικίες και εργοστάσια. Οι περισσότεροι, επίσης, άνθρωποι μολύνουν το περιβάλλον πετώντας σκουπίδια, με τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και των εργοστασίων, κατασπαταλώντας τους φυσικούς πόρους. Το καθαρό οξυγόνο μειώνεται καθώς επηρεάζεται από τα καυσαέρια, τον καπνό, τα τοξικά απόβλητα. Τα φυσικά μονοπάτια αντικαταστάθηκαν με δρόμους από τσιμέντο. Θέλουμε πίσω τις παλιές εποχές!
Κατερίνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου