ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (ΕΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΣΤ.)

 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

• Με τη βοήθεια των διαφανειών του Μπακάλη Κώστα είδαμε με εικόνες και σχεδιαγράμματα τα στάδια της ανθρώπινης εξέλιξης καθώς και τις αλλαγές που έγιναν κατά τη βιομηχανική επανάσταση.

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/12-10076607

• Έγινε συζήτηση για την καθημερινή ζωή των εργατών αλλά και όσων ανήκαν στην αστική τάξη με βάση και τις παρακάτω πηγές και γελιογραφίες.

https://www.mixanitouxronou.gr/oi-athlies-synthikes-sta-prota-ergostasia-tis-viomichanikis-epanastasis/

Οι άθλιες συνθήκες στα πρώτα εργοστάσια της βιομηχανικής επανάστασης. Οι γυναίκες και τα παιδιά δούλευαν τις ίδιες ώρες με τους άνδρες με το μισό μισθό

Μέχρι το 1850 ο πληθυσμός της Ευρώπης στην πλειονότητά του εξακολουθούσε να είναι αγροτικός, παρόλο που είχε συντελεστεί η Βιομηχανική Επανάσταση.

Σύντομα, ωστόσο, παρατηρήθηκε μια δημογραφική έκρηξη στις πόλεις, λόγω των εργατών που συνέρρευσαν για να δουλέψουν στα εργοστάσια.

  Οι συνθήκες εργασίας

 Οι συνθήκες εργασίας στα εργοστάσια ήταν άθλιες. Χωρίς καμία υγειονομική πρόληψη, δούλευαν δώδεκα με δεκατέσσερις ώρες την ημέρα. Πολλές φορές δεν υπήρχε εξαερισμός, εισέπνεαν όλη τη σκόνη από τις πρώτες ύλες που επεξεργάζονταν και ποτέ δεν έβλεπαν το φως του ήλιου. Παράλληλα, πολλές μηχανές δεν ήταν περιφραγμένες με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν. Κυρίως τα παιδιά.

Εξαιτίας του εργοστασιακού συστήματος που κατακερμάτιζε τη βιομηχανική διαδικασία σε στάδια τα οποία έπρεπε να ολοκληρωθούν σε καθορισμένο χρόνο, οι εργάτες συχνά δούλευαν χωρίς διαλείμματα. Για τις γυναίκες και τα παιδιά η κατάσταση ήταν ακόμη πιο δύσκολη αφού δούλευαν τις ίδιες ώρες με το μισό ημερομίσθιο.

Οι συνθήκες διαμονής

 Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, δεκάδες χιλιάδες εργάτες –άνδρες, γυναίκες και παιδιά– κατέφθασαν στις πόλεις για να δουλέψουν στα εργοστάσια. Σύντομα, δημιουργήθηκε συνωστισμός ενω τα σπίτια δεν επαρκούσαν. Οι περισσότεροι ζούσαν σε μεγάλους κοιτώνες, σε υπόγεια, όπου συχνά δεν υπήρχε αποχέτευση, ενώ οι συνθήκες ζωής ήταν ανθυγιεινές. Επίσης, πολλές μονοκατοικίες χωρίστηκαν σε διαμερίσματα και η κάθε οικογένεια έμενε σε ένα δωμάτιο. Υπήρχαν φορές που ακόμη και οκτώ πολυμελείς οικογένειες ζούσαν σε μία μονοκατοικία. Οι νέες εργατικές κατοικίες που αναπτύχθηκαν δίπλα στα εργοστάσια ήταν κι αυτές μικρές και χτισμένες η μία δίπλα στην άλλη, χωρίς σωστό αερισμό ή χώρο πρασίνου.

 

Οι επιδημίες

 Η παροχή νερού συνήθως γινόταν από μια κοινή υπαίθρια βρύση και τα αποχωρητήρια ήταν επίσης κοινά και υπαίθρια. Παράλληλα, η ρύπανση από τα εργοστάσια και τα τρένα, αποτελούσε μεγάλη απειλή για την υγεία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ενέσκηψαν ασθένειες σε μορφή επιδημίας. Ο τύφος και η φυματίωση ήταν οι αρρώστιες-μάστιγες της εποχής. Οι κυβερνήσεις προσπάθησαν με μέτρα να περιορίσουν την εξάπλωση των επιδημιών και εξέδωσαν νόμους για την κατεδάφιση των παραπηγμάτων και βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών με έργα υποδομής, όπως ένα οργανωμένο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο.

 

Η αποξένωση

Οι χαμηλοί μισθοί ήταν το κυριότερο πρόβλημα για τους εργάτες, που συχνά δεν επαρκούσαν ούτε για τα στοιχειώδη. Επίσης, εξαιτίας των συχνών οικονομικών κρίσεων, για ένα μεγάλο διάστημα οι εργάτες έχαναν τις δουλειές τους. Στην Αγγλία υπολογίζεται ότι οι μισοί εργάτες στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν άνεργοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχε σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που να προνοούσε για τους άνεργους. Τέλος, δεν πρέπει να μας διαφεύγουν και οι ψυχολογικές επιπτώσεις  στους εργάτες. Οι συνθήκες διαβίωσης, ο αυτοματοποιημένος τρόπος εργασίας και η μοναξιά που αισθάνονταν επειδή βρισκόταν μακριά από τους συγγενείς τους.

Η εξειδίκευση

Η επαγγελματική ειδικότητα  επηρέαζε την αμοιβή και τον τόπο εργασίας. Έτσι, οι ειδικευμένοι εργάτες είχαν καλύτερο βιοτικό επίπεδο σε σχέση με τους ανειδίκευτους. Η εκπαίδευση έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο όσον αφορά την κοινωνική ανέλιξη και κινητικότητα. Ειδικότερα, τα παιδιά που μορφώνονταν δεν ήταν αναγκασμένα ναβρουν εργασία από μικρή ηλικία για να βοηθήσουν τους γονείς τους. Ωστόσο, η τεχνολογική πρόοδος λειτούργησε και αντίστροφα. Πολλοί εξειδικευμένοι εργάτες, εξαιτίας της τεχνολογίας έχαναν τις δουλείες τους....

Εργάτης γένους θηλυκού Για τις γυναίκες η ζωή ήταν πολύ πιο δύσκολη καθώς έπρεπε να εργάζονται και να φροντίζουν το νοικοκυριό. Τέλος, μεγάλο πρόβλημα ήταν οι συχνές εγκυμοσύνες που έθεταν σε κίνδυνο την υγεία τους, εξαιτίας της έλλειψης αντισυλληπτικών μεθόδων. Εξαιτίας της άποψης περί ανηθικότητας, οι εκτρώσεις απαγορεύονταν και όταν γίνονταν κρυφά περιείχαν ένα μεγάλο ρίσκο. Οι εργάτες και οι εργάτριες προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα και στη πραγματικότητα που βίωναν με απάνθρωπο τρόπο. Η κυριαρχία και η οικονομική ευχέρεια της αστικής τάξης  έρχονταν σε αντιδιαστολή με την εργατική τάξη και δεν έλειψαν περιστατικά εκμετάλλευσης του φτωχού λαού.

• Δόθηκε εργασία στους μαθητές να γράψουν ως εργάτες ένα γράμμα σε συγγενείς τους στην επαρχία περιγράφοντας τη ζωή τους στην πόλη και τα συναισθήματά τους.

Ενδεικτικές εργασίες μαθητών

Αγαπητή μου μητέρα,

Ελπίζω πως είσαι καλά και υγιής στην επαρχία όπου μένεις. Εδώ στην πόλη η ζωή και η καθημερινότητα είναι πολύ διαφορετική από την ηρεμία που επικρατεί στην ύπαιθρο. Γι’ αυτό πήρα την πρωτοβουλία να σου γράψω αυτό το γράμμα για να σου εξηγήσω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζω στην καθημερινότητά μου.

Εγώ, όπως και οι περισσότεροι εργάτες, ζω σε ένα μικρό δωμάτιο στο κέντρο της πόλης όπου οι συνθήκες διαβίωσης δεν είναι και οι καλύτερες. Από τις κακές συνθήκες υγιεινής έχουν προκύψει πολλά κρούσματα ασθενειών όπως χολέρα και φυματίωση. Στον χώρο εργασίας μας τα πράγματα δεν καλυτερεύουν. Τα εργοστάσια λειτουργούν ανελλιπώς και έτσι αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε πάνω από 10 ώρες την ημέρα. Ο θόρυβος και η σκόνη από τις μηχανές και το γεγονός ότι πρέπει να συμβαδίζουμε με τον ρυθμό τους, ανεξαρτήτως την ικανότητά μας, κάνει την εργασία μας πολύ απαιτητική. Πολλές φορές νιώθω πως η κατάσταση είναι άδικη αλλά δεν έχω άλλη επιλογή.

Ελπίζω ότι οι συνθήκες θα βελτιωθούν με τον καιρό. Σκέφτομαι συχνά την ησυχία της επαρχίας και ελπίζω ότι θα έρθω να σε επισκεφτώ σύντομα.

 

                                                                      Με αγάπη,

                                                               Ο γιος σου Δημήτρης

Αγαπητή οικογένεια,

Ελπίζω να ζείτε καλά εκεί στην επαρχία. Σας γράφω από το εργοστάσιο όπου εργάζομαι εδώ και λίγο καιρό και ήθελα να μοιραστώ μαζί σας λίγα λόγια για τον τρόπο ζωής εδώ και τα συναισθήματά μου.

Η ζωή στο εργοστάσιο είναι πολύ διαφορετική από τη ζωή στο χωριό. Οι ώρες εργασίας είναι μεγάλες και οι συνθήκες δύσκολες. Εργαζόμαστε πολλές ώρες την ημέρα, αλλά αυτό που κερδίζουμε μας επιτρέπει να προσφέρουμε τα απαραίτητα στην οικογένεια.

Η στέγη που παρέχεται είναι απλή, αλλά ζούμε σε μια κοινότητα εργατών που στηρίζει ο ένας τον άλλον. Υπάρχουν πολλές οικογένειες σαν τη δική μας εδώ, και πολλοί από εμάς έχουμε παρόμοιο υπόβαθρο. Παρόλο που η ζωή είναι δύσκολη, υπάρχει μια αίσθηση αλληλεγγύης που μας κρατάει όλους συνδεδεμένους.

Τα συναισθήματα μου είναι ανάμεικτα. Αν και η εργασία είναι κουραστική, η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή και η ιδέα της προόδου μας κρατούν όρθιους. Ελπίζω ότι όταν η βιομηχανία αναπτύσσεται, θα έχουμε και περισσότερες ευκαιρίες για την επιτυχία.

                                                            Με αγάπη, 

                                                            Θοδωρής

Αγαπητή οικογένεια,

 Τι κάνετε; Πώς πάει η ζωή στην επαρχία; Ελπίζω καλύτερα

 από ό,τι εδώ. Οι συνθήκες εργασίας είναι άθλιες και

 επιβαρυντικές. Τα προγράμματα μας είναι πολύ φορτωμένα

 και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κουραζόμαστε πάρα πολύ

 ώστε να μπορούμε να ασχοληθούμε με τη ζωή μας εκτός

 εργασίας.

 Εργαζόμαστε πολλές ώρες καθημερινά  12-16 ώρες την

 ημέρα. Επίσης, οι μισθοί μας είναι πάρα πολύ χαμηλοί σε

 σχέση με τη δουλειά που κάνουμε. Οι περισσότεροι από εμάς

 ζούμε σε φτηνά και άθλιας κατάστασης καταλύματα κοντά στα

 εργοστάσια. Πιο συγκεκριμένα, οι χώροι που ζούμε όπως και

 οι χώροι εργασίας είναι ανθυγιεινοί και οδηγούν στην

 εξάπλωση ασθενειών. Επιπροσθέτως, αναγκαζόμαστε να

 κάνουμε απεργίες και διαμαρτυρίες για να αποκτήσουμε

 καλύτερες συνθήκες εργασίας και αξιόλογους μισθούς. Τέλος,

 δουλεύουμε με επικίνδυνα μηχανήματα με αποτέλεσμα να

 μην υπάρχει ασφάλεια. 

 Οι συνέπειες αυτών των συνθηκών είναι η κακή ψυχολογία

 μας. Νιώθουμε σωματικά και ψυχικά κουρασμένοι, είμαστε

 εξουθενωμένοι και αγανακτισμένοι. Επιπλέον η εκμετάλλευση

 των παιδιών μας δημιουργεί οίκτο και πόνο. Έχουμε όμως

 αποκτήσει καλές σχέσεις μεταξύ μας, διότι δουλεύουμε πολύ

 καιρό όλοι μαζί. Με αυτόν τον τρόπο συμπαραστεκόμαστε ο

 ένας στον άλλον και έτσι ξέρουμε ότι δεν είμαστε μόνοι σε

 αυτόν τον αγώνα.

Να προσέχετε τους εαυτούς σας και να μην ανησυχείτε για

 εμάς. Ανυπομονώ να σας δω.

                                                            Με αγάπη

                                                       Κωνσταντίνα/ Μαρία 

Αγαπημένη μου οικογένεια,

 

Όπως όλοι σας ξέρετε, δουλεύω σε εργοστάσιο και έχω να πω πως οι συνθήκες εργασίας και ζωής είναι άθλιες εδώ. Ζούμε σε άσχημες συνθήκες και δεν έχουμε μία σίγουρη και σταθερή εργασία. Μένουμε σε μικρά δωμάτια στο κέντρο της πόλης, με αρκετά κακές συνθήκες υγιεινής, οι οποίες όπως είναι λογικό, προκαλούν διάφορες επιδημίες. Για αυτόν τον λόγο πολλοί από εμάς έχουν πεθάνει από χολέρα ή φυματίωση.

Ο κάθε εργάτης διαχωρίζεται από την εργασία, την καταγωγή, το φύλο και την ηλικία του, κάτι το οποίο οδηγεί σε μισθολογική ανισότητα και όπως ανέφερα προηγουμένως, εργασιακή αστάθεια. Οι περισσότεροι από εμάς δουλεύουμε 12-14 ώρες καθημερινά, και επειδή πρέπει ορισμένα πράγματα να τα τελειώνουμε σε πολύ συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, συχνά δουλεύουμε χωρίς κανένα διάλειμμα. Οι γυναίκες όμως και τα παιδιά εργάζονται σε πολύ πιο δύσκολη κατάσταση, αφού δουλεύουν τις ίδιες ώρες με τους άντρες, παίρνοντας το μισό ημερομίσθιο. Θέλω τώρα να αναφέρω το τι επικρατεί μέσα στα εργοστάσια. Πολλές φορές δεν υπάρχει εξαερισμός και αναγκαζόμαστε να εισπέουμε όλη τη σκόνη και κινδυνεύουμε από τις μηχανές που δεν είναι περιφραγμένες.

  Καταλαβαίνετε ότι νιώθω πάρα πολύ πιεσμένος, χωρίς τρόπο διαφυγής, είμαι σε απόγνωση και δεν έχω την ελευθερία που θα έπρεπε να έχω. Προσεύχομαι κάθε μέρα να γίνει κάποιο θαύμα και η ζωή μου να αλλάξει προς το καλύτερο, όμως δεν βλέπω κάποια αλλαγή και έχω απελπιστεί. Μου λείπετε πολύ και ελπίζω μία μέρα να γυρίσω πίσω.

 

 

                                                                                   Με αγάπη,

                                                                                     Ο γιός σας.

                                                                                (Στέλλα)

Αγαπητή Οικογένεια,

Ελπίζω αυτό το γράμμα να σας βρεί υγιείς και ευτυχισμένους. Είναι δύσκολο να εκφράσω 

πλήρως τα συναισθήματα μου, αλλά ήθελα να μοιραστώ μαζί σας λίγα λόγια για τον τρόπο 

ζωής μας εδώ, καθώς ο κόσμος μας υφίσταται μια βιομηχανική επανάσταση.

Η καθημερινότητά μας έχει αλλάξει ριζικά. Το εργοστάσιο όπου εργάζομαι είναι γεμάτο από

 μηχανές και τεχνολογία που πριν λίγα χρόνια ήταν απλώς ανείπωτα όνειρα. Τον χρόνο που περνάμε εδώ, 

εκπαιδευόμαστε για να μπορούμε να διαχειριζόμαστε αυτές τις νέες τεχνολογίες.

Η εργασία είναι απαιτητική, αλλά η επιστημονική πρόοδος που βιώνουμε είναι συναρπα-

στική. Τα νέα μηχανήματα και η αυτοματοποίηση έχουν επιταχύνει την παραγωγή, αλλά

 ταυτόχρονα έχουν αλλάξει τον τρόπο που κατανοούμε τη δουλειά. Η ομαδικότητα και η 

συνεργασία είναι τώρα καίριες για την επιτυχία των έργων μας.

Η ημέρα μας ξεκινά με νωρίς ξυπνητήρι, και μετά από ένα γρήγορο πρωινό, κατευθυνόμα-

στε στο εργοστάσιο. Οι εργατικές ώρες είναι πιο ευέλικτες, καθώς προσαρμόζονται στον

 ρυθμό παραγωγής. Παρόλο που η εργασία είναι απαιτητική, νιώθουμε μια υπερηφάνεια και ενέργεια 

να συνεισφέρουμε σε αυτήν την εξέλιξη.

Η σχέση με τους συναδέλφους μας είναι στενή, καθώς βασιζόμαστε ο ένας στον άλλον 

για την επίτευξη των κοινών στόχων. Παρά τον ρυθμό της τεχνολογικής εξέλιξης, η ανθρώ-

πινη επαφή παραμένει ανεκτίμητη.

Είναι πραγματικά συναρπαστικό να βιώνουμε αυτήν την εποχή της βιομηχανικής επανά-

στασης. Ενώ αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, αισθανόμαστε ότι η εργασία μας είναι καθορι-

στική για το μέλλον και ότι συμβάλλουμε σε μια κοινωνία που εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς.

Σας αγαπώ πολύ και σας ευχαριστώ για τη στήριξή σας. Στείλτε μου νέα σας, και ελπίζω να

 σας δω σύντομα.

Με αγάπη,

Ραφαήλ.

Αγαπητή οικογένεια 

Σας γράφω αυτό το γράμμα για να σας πω λίγα λόγια για την τωρινή μου ζωή κατά 

τη βιομηχανική επανάσταση.

 Η κατάσταση για τους αγρότες, σαν εμένα, δεν είναι καλή σε αντίθεση με τους 

αστούς. Οι αστοί είναι πλέον κυρίαρχοι και έχουν πλούτο, κοινωνικό κύρος 

αλλά και πολιτική επιρροή ενώ εμείς πεινάμε και δουλεύουμε σκληρά για

 ένα κομμάτι ψωμί. Πολλοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν προκειμένου 

να ζήσουν εφόσον είμαστε στις διακυμάνσεις των τιμών των μεγαλοκτηματιών.

 Εργάτες, γυναίκες, άντρες ακόμα και παιδιά δουλεύουν από δώδεκα εώς και

 δεκαέξι ώρες την ημέρα χωρίς σταματημό μόνο και μόνο για να μην μένουν

 τελείως πεινασμένοι. Όλη αυτή η κατάσταση είναι αγχωτική καθώς κανένας

 εργάτης πλέον δεν ξέρει αν θα επιζήσει διότι η χειρονακτική εργασία αρχίζει

 και εξαλείφεται. Ζούμε πολλοί μαζί σε ανθυγιεινά και μικρά σπίτια ενώ πολλοί

 νέοι λόγω ασθενειών πεθαίνουν, ο μέσος όρος είναι εικοσι εφτά χρονών! Αυτή

 η κατάσταση είναι επώδυνη για όλους μας που παλεύουμε κάθε μέρα για να 

έχουμε ένα σπίτι και λίγο φαγητό στα χέρια μας. Φανταστείτε την κούραση 

που νιώθουμε με την κατάσταση και τον ψυχικό πόνο που αισθανόμαστε. Φοβάμαι 

πως αν δεν κάνουμε κάτι για αυτήν την κατάσταση θα αναγκαστούμε να φύγουμε

 για μια καλύτερη ζωή.

                                                                        Με αγάπη 

                                                                        η κόρη σας.